تبیین شاخص های گسست در خانواده ایرانی متأثر از فرایند نوسازی: یک فراتحلیل کیفی

هدف: خانواده در ایران در چند دهه اخیر به دلیل اجرای سیاست‌های مبتنی بر نوسازی در معرض چالش‌های عمده‌ای قرارگرفته است. از این منظر هدف اصلی این پژوهش تبیین شاخص‌های گسست در خانواده ایرانی متأثر از فرایند نوسازی است. روش: به این منظور به شیوه فرا تحلیل کیفی و با بهره‌گیری از تکنیک کدگذاری در پژوهش کیفی، از طریق فرایندهای طبقه‌بندی نظام‌مند، مفهوم‌سازی و مقوله‌بندی، نتایج تحقیقات گذشته با هدف تبیین شاخص‌های گسست در خانواده‌ی ایرانی در قالب جدید با استفاده از مراحل کدگذاری باز، محوری و گزینشی، از طریق مرور تمام منابع و پژوهش‌هایی که درزمینه مصداق‌های ایجاد گسست در خانواده با کلیدواژه‌های «طلاق»، «طلاق عاطفی»، «خیانت خانوادگی» و «اختلافات و تعارضات خانوادگی» در بانک‌های اطلاعاتی داخل کشور شامل sid، noorrmags،magiran،ensani در سال‌های 1389-1397 موجود بوده، تبیین شد. یافته‌ها: پس از تحلیل اطلاعات، 66 شناسه آزاد شناسایی شد که کدهای محوری و نظری حاصل از آن نشان می‌داد"اختلال در کارکرد عاطفی و جنسی خانواده" متأثر از عوامل سطح کلان "تغییرات ساختاری"،"تغییرات ارزشی"و"تغییرات معنایی"و عوامل سطح خرد شامل "عدم صلاحیت‌های پیش از ازدواج" و "عدم مهارت‌های پس از ازدواج"، زمینه‌ساز کاهش استحکام خانواده ایرانی شده است. در این میان تسهیل‌کننده این فرایند، "عدم آگاهی خانواده‌ها پیرامون قدرت گفتمان‌های غالب در خلق تجارب جدید ارزشی، معنایی و ساختاری" بوده است. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر آن‌اند که به‌منظور ایجاد پایداری و استحکام در خانواده ایرانی، باید به رویکرد درمانی و تربیتی متوسل شد که هم‌زمان علاوه بر توجه به پویایی‌های فردی و بین فردی زوجین، رفتار آن‌ها را در زمینه تغییرات ارزشی و معنایی ایجاد شده در اجتماع و گفتمان‌های دربرگیرنده خانواده‌ها نیز بررسی کند.